Αντικατοπτρισμός Ευρώπης

Ι. Πυρήνας της πολιτικής επιδίωξης των de Gaulle και Adenauer υπήρξε ό,τι (τελικά) θεσμοθετήθηκε στην συνθήκη της Λισσαβόνας. Ότι, δηλαδή, εγκαθιδρύεται: νομισματική ένωση η οποία προάγει την κοινωνική συνοχή μεταξύ των κρατών (άρθρ. 3 εδ. 3 και 4).

ΙΙ. Η ζωή δικαιώνει επιφυλάξεις ευρωσκεπτικιστών, μάλιστα δε των νομπελίστα, Milton Friedman και Jimmy Goldsmith. Ο τελευταίος στο έργο του (Le piège) ήδη το 1993 προρρητικά τονίζει:  “οι ελεύθερες αγορές δεν λειτουργούν αν δεν συγκροτούνται από οικονομίες ομογενείς”.

Σήμερα η Ευρωζώνη κατέληξε να είναι μια μεγάλων διαστάσεων μεταπολεμική Ιταλία. Πλούτος άνω στο Μιλάνο, ένδεια κάτω στη Νάπολη. Όπως ανέκαθεν εκεί (στην Ιταλία) έχουμε (και) ήδη de facto διαχωρισμό. Αφ΄ενός ο πλούσιος Βορράς. Συγκεντρώνει από παντού κεφάλαια. Στηρίζει ακμάζουσα, διεθνώς ανταγωνιστική, βιομηχανία. Συντηρεί, κατ’ ακολουθία, ψηλό βιοτικό επίπεδο. Στον αντίποδα είναι ο πτωχός Νότος. Κυριαρχεί (εκεί) ψηλή ανεργία. Εντείνονται τα  βιοποριστικά μεταναστευτικά ρεύματα προς βορρά.

Ο προ της Ευρωζώνης φαύλος κύκλος, επιβίωσε της πανηγυρικής ίδρυσής της. Ανάγλυφη και τώρα είναι η εγγενής παθογονία. Η συνεχιζόμενη αθρόα προσέλκυση κεφαλαίων προς τα άνω σημαίνει, αυτομάτως, έλλειψη των κεφαλαίων αυτών κάτω, δηλαδή (στον Νότο). Εκεί, λοιπόν (στον Νότο), μειώνεται η ζήτηση. Συνακόλουθα μειώνεται (και) η παραγωγή. Κατ΄ακολουθία αυξάνεται η ανεργία (!!!).

ΙΙΙ. Τη νέα τραχύτατη διάσταση του παλαιού φαινομένου οξύνει πλέον το κοινό νόμισμα (ευρώ). Ασφαλώς, όπως  σε κάθε οικονομική μονάδα, έτσι και στα κράτη το προέχον στοιχείο είναι η αποτελεσματικότης. Δηλαδή (πρέπει) οι εισπράξεις να καλύπτουν τις δαπάνες. Ένας των συντελεστών κόστους είναι και το νόμισμα. Τίποτε περισσότερο δεν προσθέτει (το νόμισμα) μακροοικονομικώς. Εν τούτοις, επί χρόνια τα ασθενή κράτη του Ευρωπαϊκού Νότου, υπό ασυνείδητες – συνήθως – κυβερνήσεις, υποτιμούσαν κατά σύστημα την ονομαστική αξία των νομισμάτων τους. Έτσι χρησιμοποιούσαν το εθνικό τους χρήμα ως μόνιμο μηχανισμό εκτόνωσης των πιέσεων εκ των ελλειμμάτων. Αντιμετώπιζαν, δηλαδή, δημαγωγικά τα συμπτώματα των ελλειμματικών διαχειρίσεων. Όξυναν, ουσιαστικά, το πρόβλημα. Ανεπίτρεπτα μετέθεταν την λύση, επιβαρύνοντας, με τα ανεξόφλητα χρέη τις επόμενες γενιές (!!!).

Σήμερα το κοινό (και σκληρό) νόμισμα λειτουργεί ως  φάρμακο οργανικής εξυγίανσης. Είναι, όμως, πικρότατο (το φάρμακο). Είναι ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, ασφυκτικό. Αλλ΄είναι και απαραίτητο, ώστε το ευρώ (€) να διατηρήσει την αξία του. Άρα, και την προστατευτική του λειτουργία από πληθωριστικές κρίσεις εκτός Ευρωζώνης. Μ΄όλον τούτο προκαλούνται κοινωνικές εντάσεις. Αυξάνεται η δημαγωγική ρητορεία. Επιτείνεται ο ευρωσκεπτικισμός.

IV. Οι πτωχοί Νότιοι εποφθαλμιούν τον πλούτο των Βορείων. Όμως οι τελευταίοι έχουν θησαυρίσει κατά τους κανόνες. Εμπορεύθηκαν την δική τους υπεροχή. Κοντολογίς: αρνούνται να διαθέσουν το προϊόν της ικανότητάς τους. Ούτε και κανείς έχει την δύναμη να τους υποχρεώσει.

Ιστορικά η μεταπολεμική Ευρώπη συγκροτήθηκε γύρω από τον γαλλο-γερμανικό άξονα. Αλλά η Γαλλία πάει άσχημα. Ζήτησε  νέα ετήσια παράταση προς συμμόρφωση των ελλειμμάτων της. Η βιομηχανική της συρρίκνωση συνεχίζεται. Η ανεργία της αυξάνει.

V. Λόγοι ευνόητοι αναστέλλουν κάθε αναθεωρητική πρωτοβουλία για μετά τον Μάιο, ώστε να μην εξάπτεται ο αντιευρωπαϊσμός. Εν τούτοις, υπό την κάμψη (και) της Γαλλίας, είναι ουτοπία η εμμονή σ΄ενιαία Ευρωζώνη. Οι πολλές της ταχύτητες αποδίδουν και αντίστοιχες αντιλήψεις (ή και δυνατότητες) οικονομικής δράσης. Έτσι αναδεικνύεται μωσαϊκή, άρα και μη βιώσιμη, η ενεστώσα πραγματικότης. De facto: οι Βόρειοι αποτελούν κυρίαρχο όμιλο. Οι Νότιοι ακολουθούν. Ζήτημα είναι πόσοι εξ αυτών θα έχουν δυνατότητα να αυτοχρηματοδοτούνται σ΄ευρώ. Εάν δε όχι, σε τι σχέση θα τελούν προς την λοιπή Ευρωζώνη (και Ενωμένη Ευρώπη), όπως τελικά και αυτή θα διαμορφωθεί. Ό,τι πρέπει να προεξοφλείται είναι η προσαρμογή των κανόνων της ευρωπαϊκής ενοποίησης στην βιούμενη πραγματικότητα.