Η Ελλάς στο Απόσπασμα

I. Η αξία της λευκής επιλογής υπογραμμίζεται σήμερα – έντονα – από τη διάχυτη απογοήτευση που ο δημόσιος βίος έχει προκαλέσει στο εκλογικό σώμα. Πράγματι: α) Η ΝΔ, για σημαντικό τμήμα της βάσης της  (ως κυβέρνηση) δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες  που είχε θάλψει προεκλογικώς. β) Το δημοσκοπικά  υπερέχον Πασόκ δείχνει εμφορούμενο από νοοτροπία Βουρβόνων. Οι τελευταίοι επανερχόμενοι στην Γαλλία, μετά την ναπολεόντεια εποποιία, ουδέν είχαν μάθει και ουδέν λησμονήσει. Έτσι (σύντομα) το 1848 εκτοπίσθηκαν – οριστικά – από το προσκήνιο. γ) Το ΚΚΕ ανανεώνοντας τον σεβασμό του προς τον Στάλιν και εμμένοντας στην επιστροφή μας στην δραχμή, με την έξοδό μας από την Εν. Ευρώπη, ομολογεί ότι κείται εκτός πραγματικότητας. δ) Το Λάος έχει συγκεντρώσει και αξιόλογα στελέχη. Κοινό όμως γνώρισμα όλων (ή πάντως σχεδόν) είναι η προηγούμενη απόρριψή τους  από την ΝΔ. Αλλά η άρνηση (αίσθημα απόρριψης) δεν συνιστά πρόσφορη συγκολλητική ουσία για ομόθυμη  κομματική δράση. ε)  Στον Σύριζα, – τέλος – έχουμε, διαρκώς, άθροισμα προτάσεων πολλών χωρίς όμως και αποκρυστάλλωση  στόχων σαφών και πραγματοποιήσιμων.

ΙΙ. Ήδη ως προς το λευκό ψηφοδέλτιο. Κατά την εκλογική  νομοθεσία, αλλά και το Σύνταγμα, διαστέλλεται από το παράτυπο (κακοσυμπληρωμένο, υβριστικό, σχισμένο κ.ο.κ.), δηλαδή το άκυρο. Ομοφωνούν οι συνταγματολόγοι ότι το λευκό ψηφοδέλτιο έχει καταστατική κατοχύρωση. Αποτελεί πολιτική επιλογή εντός θεσμικού πλαισίου. Ο εκλογικός αντιπρόσωπος χορηγεί στον ψηφοφόρο –  ως έγκυρο – και λευκό δελτίο. Εκδηλώνει – η επιλογή  αυτή – αναφαίρετο δικαίωμα αποδοκιμασίας του συνόλου των υπό εκλογική  κρίση κομμάτων.

ΙΙΙ. Διατυπώνεται η άποψη ότι το έγκυρο – λευκό ψηφοδέλτιο δεν πρέπει να συνεκτιμάται στην ανάδειξη του μέτρου εκλογιμότητας, αλλά απλώς ν΄αποτελεί δείκτη αντίδρασης της κοινής γνώμης στην αξιοπιστία των κομμάτων. Η θεώρηση αυτή είναι εντελώς εσφαλμένη, διότι, έτσι, το έγκυρο λευκό – κατ΄αποτέλεσμα – ταυτίζεται προς το παράτυπο άκυρο.

Αφού το λευκό είναι έγκυρο σε υψηλότερη βαθμίδα, δηλαδή, από το άκυρο, κατ΄ανάγκη, πρέπει να συνεκτιμάται στην ανάδειξη του εκλογικού μέτρου, όπως  και όλα τα λοιπά έγκυρα ψηφοδέλτια. Αντιτείνεται ακόμη ότι η λευκή επιλογή αποτελεί άρνηση και όχι θέση. Η άποψη είναι εσφαλμένη ως καθαρά τυπολογική.  Κάθε ψήφος – επιλογή είναι, ταυτόχρονα, και άρνηση (απόρριψη) όλων των λοιπών. Η λευκή επιλογή είναι – επιπροσθέτως – και σωφρονιστική. Συνιστά έντονη προειδοποίηση προς τους φορείς εξουσίας για την πορεία απαξίωσης του όλου συστήματος. Αναδεικνύεται έτσι (και) σε βαλβίδα εκτόνωσης. Κατά συνεκδοχή και σε πολιτειολογικά  ωφέλιμη δράση.

Το αποτέλεσμα της εκλογής, εξ άλλου, καθορίζουν οι νομίμως μετέχοντες, ενώ ακόμη κοινό σημείο αναφοράς των εκτιμωμένων ψηφοδελτίων είναι το έγκυρον αυτών. Όλα, λοιπόν, αυτά τα ψηφοδέλτια, κατά τελικό συμπέρασμα, περιλαμβανομένων και των λευκών, συναριθμούνται για την ανάδειξη του εκλογικού μέτρου, δια του οποίου  πραγματοποιείται η προσκύρωση των εδρών.

ΙV. Υποστηρίζεται, προσθέτως, ότι δια των λευκών ψηφοδελτίων διαγράφεται κίνδυνος βουλευτικές έδρες να μείνουν κενές. Πρόκειται για βαρύ λάθος, διότι με τη διαδοχή των επομένων της πρώτης κατανομών επέρχεται προσκύρωση του συνόλου των εδρών.

V. Υποστηρίζεται, τέλος, ότι η συμπερίληψη του λευκού ψηφοδελτίου στο εκλογικό μέτρο, για τον λόγο ότι έτσι το διευρύνει, λειτουργεί σε βάρος των μικρών κομμάτων. Εκείνων, δηλαδή, που αγωνίζονται να καλύψουν το μέτρο εκλογιμότητας. Ασφαλώς, όμως, πρόκειται περί ψευδοδιλήμματος, που περιέχει τη λογική αντίφαση της λήψης ζητουμένου. Διότι ακριβώς ζητούμενο είναι εάν τα λευκά ψηφοδέλτια, ως μη άκυρα, (δηλαδή έγκυρα), λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του μέτρου ανάδειξης βουλευτικής έδρας. Η διαμόρφωση από εκεί και πέρα του μέτρου εκλογιμότητας είναι απλώς ζήτημα έννομης συνέπειας.

VI. Το κύρος, της λευκής επιλογής έχει αποδεχθεί και το ΑΕΔ με την υπ΄αριθμ. 12/2005 απόφασή του. Η λύση έχει πολλαπλή επάλληλη συνταγματική θεμελίωση. Έτσι υπερέχει οιασδήποτε, τυχόν, αντίθετης πρόβλεψης του (κοινού) εκλογικού νόμου (άρθρ. 93 § 4 Σ).

VII. Ο γράφων τιμά την λευκή επιλογή ως πολιτικά υπεύθυνη. Δεν την επιλέγει όμως. Αυτό υπό την ειδικώτερη σκέψη της εναργέστερης συμμετοχής στα δρώμενα με την άμεση στήριξη της λιγότερο κακής επιλογής από τις – όλες κακές – που προσφέρονται.

Επί τέλους δεν ζούμε στην κοινωνία που θα θέλαμε. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε αυτήν που υπάρχει.